Xavier Kat door Hubrecht Duijker verkozen tot Wijnkoper van het jaar
Door: Hubrecht Duijker
Het was in 1983 dat ik voor het eerst een schouderklopje, een mediaal compliment uitdeelde aan een Nederlandse wijnimporteur die zich in mijn ogen op bijzondere wijze had onderscheiden – en die derhalve de eretitel wijnkoper van het jaar kreeg. Deze maand wordt onthuld wie de 37e ontvanger is, wat hij allemaal gedaan dan wel bereikt heeft, en wat zijn tien favoriete wijnen zijn. Recente favorieten mijnerzijds volgen daarna, zestig wijnen die op series proeverijen als ‘Best uit de Test’ kwamen. Voorts kun je virtueel genieten van de soms spectaculaire kelderarchitectuur in Rioja, via een grote reisreportage over deze Noord-Spaanse wijnstreek.
‘Persoonlijk houd ik van zuivere, pure wijnen, waarbij de rijpheid nooit ten koste gaat van de frisheid.’ Aan het woord is Xavier Kat, mijn 37ewijnkoper van het jaar.
En eigenaar-directeur van de in Haarlem gevestigde Wijnkoperij Okhuysen – waarvan alleen al de naam synoniem is met kwaliteit. Een modelbedrijf dat zijn klanten al jarenlang verwent met grote proeverijen (dit jaar online, hulde) en een eigen, hoogst informatieve fraai vormgegeven uitgave, terwijl een goed geschoolde staf de afnemers, particulieren en horeca, vriendelijk en deskundig adviseert.
Xavier maakte als kleine jongen reeds kennis met wijn. Zijn vader, Louis Kat (mijn allereerste wijnkoper van het jaar, samen met compagnon Wim Beelen), kwam anno 1962 in dienst bij Okhuysen dat destijds in handen was van Herman Okhuysen, erfgenaam van de oorspronkelijke oprichter. Toen de kinderloze Herman stopte, hoopte Kat senior het bedrijf over te kunnen nemen. De wijnkoperij werd echter verkocht aan de firma Bols die een grote reorganisatie doorvoerde en delen van Okhuysen onderbracht bij andere bedrijven. ‘Op een gegeven moment stond mijn vader op het punt weg te gaan, want het werd steeds minder zijn eigen bedrijf. Maar in 1976 kon hij Okhuysen alsnog kopen, samen met zijn zakenpartner Wim Beelen.’ Dankzij een vooruitstrevende visie en heel hard werken wisten Louis Kat en Wim Beelen het bedrijf nieuw leven in te blazen. ‘Ze stopten de samenwerking met agenturen en grote wijnbedrijven, om vervolgens zelf in de auto stappen teneinde wijnstreken uit te kammen, veelal buiten de geijkte gebieden’, vertelt Xavier. ‘Niet alleen in Frankrijk, maar ook meteen al in Spanje. Vervolgens zijn ze rechtstreeks gaan handelen met kleine domeinen. Sommige boeren hadden nooit een fles verkocht buiten hun eigen dorp.’ Tot zijn tiende jaar woonde Xavier boven de winkel in de Gierstraat. ‘Het is een pand met charme, met een mooie parketvloer, balken en kroonluchters. Je hebt het idee dat de winkel er sinds de negentiende eeuw al zo uitziet, maar hij is wel twintig keer verbouwd. Vroeger had je allemaal hoekjes en nisjes – als kind vond ik dat fantastisch – maar die zijn nu weg. De sfeer van toen is echter altijd behouden gebleven.’
