DEN HAAG – Van de een op de andere dag stond in maart het wijnonderwijs grotendeels stil. Tegelijkertijd worden er diverse digitale initiatieven ontplooid. Zo biedt het Wijninstituut, een landelijke opleidingsorganisatie voor liefhebbers en professionals, via Facebook een gratis  cursus aan. Door de coronacrisis kwam de digitalisering in een stroomversnelling terecht: binnenkort verschijnt er zelfs een online SDEN2-cursus (de Wijnoorkonde). KVNW ging in gesprek met de vrouwen achter het instituut: Liesette van Eijnsbergen en Claire Lemmens.

Samen staan jullie al ongeveer vijf jaar aan het roer van het Wijninstituut. Hoe zijn jullie bij het opleidingscentrum terecht gekomen?

Claire Lemmens: ‘Tijdens de vorige recessie hebben we het Wijninstituut overgenomen van André Sauerbier. Op dat moment waren we beiden werkzaam voor hem. Persoonlijk kennen we elkaar al veel langer: zo’n dertig jaar.’

Liesette van Eijnsbergen: ‘Sinds we het Wijninstituut hebben overgenomen, is er veel gebeurd. Qua cursisten zijn we verdubbeld. Vooral de belangstelling vanuit wijnprofessionals nam een vlucht. Denk daarbij dus aan opleidingen aan importeurs, maar ook horeca en wijnwinkels nemen meer cursussen af.’

Wat voor opleidingen verzorgen jullie aan wijnprofessionals?

Liesette: ‘De meeste cursussen zijn gebaseerd op de SDEN-normen. Dat betekent dat ze gericht zijn op het vergaren van wijnkennis, en niet zo zeer op het verkopen van wijn. Tegelijkertijd geldt: meer weten is meer verkopen.’

Claire: ‘Sommige bedrijven vergoeden voor hun personeel de deelname om aan een van onze cursussen deelnemen. Dat gebeurt soms ook op locatie en met wijnen die bedrijven zelf importeren. Cursussen worden dus ook soms op maat gemaakt.’

Liesette: ‘Dat geldt eveneens voor horecabedrijven. Het is erg leuk om aan de hand van een wijnkaart meer te vertellen over bijvoorbeeld nieuwe wijnspijs-combinaties. Op deze gepersonaliseerde opleidingen krijgen we goede feedback.’

Anderhalve maand geleden kondigde het kabinet de eerste coronamaatregelen aan. Sindsdien zijn de maatregelen strenger geworden, en worden telkens verlengd. Wat voor impact heeft dat op het Wijninstituut?

Claire: ‘We zagen in maart niet aankomen dat we - tot in ieder geval - 20 mei geen les kunnen geven. Alle cursussen zijn dus stil te komen liggen. Als Wijninstituut zijn we grotendeels afhankelijk van de cursuslocaties. Een aantal daarvan heeft al aangegeven dat ze tot aan de zomer in ieder gesloten zijn.’

Liesette: ‘De zaalverhuurders hebben het zwaar. Inmiddels zijn we wel aan het uitproberen om op locatie een proefopstelling te maken waarin cursisten voldoende afstand van elkaar houden. Daarbij komt veel kijken. Denk bijvoorbeeld aan een docent die met een karretje de wijn en glazen rondrijdt. Tegelijkertijd moet het ook financieel haalbaar zijn: we houden vaste kosten.’

Claire: ‘Een voorbeeld. Soms bestaat een klas uit 24 personen. Die kan je niet altijd in een klaslokaal op anderhalve meter afstand zetten. Dat betekent dat je telkens kleinere groepen mensen gaat opleiden. Dan wordt het minder rendabel.’

Wat zijn reacties van de cursisten? Voor hen is het ook flink balen…

Liesette: ‘We hebben tot nu toe veel lieve reacties gekregen. Echt, we mogen in onze handjes knijpen de met de cursisten. Ze begrijpen ons goed. Vanuit onze kant proberen we hen voortdurend op de hoogte te stellen van ontwikkelingen.’

Claire: ‘Ons voornemen is dat veel lessen dit jaar nog worden ingehaald. Voor heel veel mensen zal dat het in het najaar worden, maar dat hangt natuurlijk volledig af van de locaties, maar ook de voorschriften van het RIVM.’

Offline vinden cursussen dus geen doorgang, maar op Facebook bieden jullie inmiddels een alternatief aan. Wat is dat voor een cursus?

Liesette: ‘We hebben onze bestaande cursus Proefwerk in vier sessies geknipt. Geïnteresseerden kunnen online een proefdoos met flessen wijn bestellen. Die wordt in deze cursus behandeld. De video’s zijn gratis: het kost niets om op Facebook in te loggen. Het is ook mogelijk om het op YouTube terug te kijken. Daarop krijgen we ontzettend leuke reacties. We ontvangen foto’s waarop meerdere mensen te zien zijn die achter de computer onze cursus volgen.’

Claire: ‘We zagen dat zowel cursisten met weinig als veel kennis over wijn hieraan deelnamen. Er keken vinologen mee, maar ook mensen die nog nooit een wijncursus hebben gevolgd.’

Inmiddels hebben jullie drie livesessies van deze wijncursus erop zitten. Gaan jullie in de toekomst meer cursussen online aanbieden?

Claire: ‘Het is een kwestie van een paar weken dat een online SDEN2-cursus volgt. Daarin zitten twaalf modules, en is dus een stuk uitgebreider dan de cursus Proefwerk. Het is al twee jaar in ontwikkeling. Deze opleiding bieden we niet gratis aan, maar stellen we beschikbaar op ons eigen digitaal platform.’

Liesette: ‘Het digitaliseren van deze cursus was een flinke klus. Hoewel de hoofdstukken al waren uitgeschreven, moet je veel aandacht besteden aan bijvoorbeeld foto’s en filmpjes. We hebben daarin flink geïnvesteerd.’