LEIDSCHENDAM – Er is een flinke toename in wijnexamens die door Stichting Dranken Examens en Normering (SDEN) worden afgenomen. Zo groeide de populariteit van het SDEN2-examen, de Wijnoorkonde, met zo’n 75 procent. Niet alleen vakmensen, denk aan gespecialiseerd horeca- en winkelpersoneel, tonen interesse. Ook wijnliefhebbers willen meer kennis opdoen, bewuste keuzes maken, en meer genieten, vertellen Birthe van Meegeren en Magda van der Rijst, bestuursleden van de SDEN. ‘Hoe meer je van wijn weet, des te groter wordt het genot’, aldus voorzitter Van der Rijst.

Het bestuur van SDEN is verantwoordelijk voor het ontwikkelen en afleggen van de drankexamens. Niet alleen voor wijn: de stichting organiseert ook erkende examens in bier en gedistilleerd. Opleiding vindt plaats bij externe partijen. Een lijst van opleiders is beschikbaar op het vernieuwde wijn.nl.

Voorzitter Van der Rijst is neerlandicus, vinoloog, en schrijft niet alleen voor tijdschriften over wijn (denk aan Perswijn, Winelife, Proef!, AllerHande), maar publiceerde ook diverse wijnboeken en ontwikkelt SDEN-lesmateriaal. Ze is onlangs genomineerd als 'Wijnvrouw van het Jaar'. Bestuurslid van Meegeren studeerde hotelmanagement en bedrijfswetenschappen. Ze is weinakademiker en werkt als freelance wijnspecialiste voor onder meer Gall & Gall en de KLM. Vorig jaar werd ze uitgeroepen tot ‘Wijnvrouw van het Jaar’.

De KVNW legde beide vrouwen een aantal vragen voor.


Waar komt jullie interesse voor wijn vandaan?

Van der Rijst: ‘Van jongs af aan had ik al interesse in eten en drinken, in smaak in het algemeen. Op mijn veertiende, voordat ik alcohol dronk, las ik al artikelen over wijn. Kennis van Hubrecht Duijker en Wina Born boeide en verbaasde me. Horecawerk zorgde ervoor dat ik nog meer over wijn wilde weten.’

Van Meegeren: ‘Het mooiste vind ik eigenlijk dat wijn een product is waarover je nooit raakt uitgeleerd. De verscheidenheid is enorm, en alles erom heen is natuurlijk erg interessant. Denk daarbij aan de invloed van natuur en mens op het eindproduct, zoveel verschillende facetten spelen er mee.’

Wijnkennis van Nederlanders lijkt toe te nemen. Merken jullie dat ook bij SDEN? Melden meer mensen zich aan?

Van Meegeren: ‘Er is zeker een toename van interesse in wijn. De trend is dat mensen liever minder, maar wel betere wijn willen drinken. Dan is het natuurlijk handig als je er wat van af weet.’

Van der Rijst: ‘Als ik het afmeet aan de toename van het aantal examens dat jaarlijks wordt afgenomen, moet de wijnkennis wel toenemen. Alleen al op SDEN2-niveau zien we een stijging van maar liefst 75 procent. Wat natuurlijk ook helpt is dat wijnwinkels en importeurs hun medewerkers stimuleren om cursussen te volgen.’

Van Meegeren: ‘Ook in de horeca wordt er veel meer aandacht besteed aan betere wijn dan enkele jaren geleden. Uitgebreide wijnkaarten en toename van het aantal sommeliers dragen ook bij aan een groeiende belangstelling voor wijn en wijnopleidingen.


Waarop ligt de focus bij wijnopleidingen- en examens? Waren daarin afgelopen jaren verschuivingen zichtbaar?

Van Meegeren: ‘Dat is een goede vraag voor Magda. Zij ontwikkelt de lesstof, maar ook examens.’

Van der Rijst: ‘De inhoud van de cursus verschilt natuurlijk per onderwerp. Bij een cursus over nieuwe vinificatietechnieken ligt de focus op de ontwikkelingen in het wijn maken. Als je meer wilt weten over natuurwijn, zoek je een cursus die daarover gaat. Het aanbod is enorm in Nederland. In het algemeen beginnen de meeste cursussen met algemene basiskennis over grond, klimaat, druivenrassen, ligging wijngaard, werk in de wijngaard en vinificatie. Uiteraard verschuift de inhoud van examens mee met ontwikkelingen op de markt. Dus ja, cursussen moeten ook meebewegen. Je leert nu bijvoorbeeld meer over Nederland dan tien jaar geleden. Dankzij de opkomst van Etna-wijnen komt tegenwoordig de druif nerello mascalese ter sprake’.


Zowel vakmensen als wijnliefhebbers melden zich dus vaker hiervoor aan. Past het aanbod van cursussen zich daarop aan?

Van der Rijst: ‘Dat denk ik wel. Een goed voorbeeld is de SommelierOorkonde, een nieuwe cursus opgezet door Klazien Vermeer (Wijnacademie), Anja Vondenhoff en Edwin Raben, waarin naast wijnkennis, extra aandacht aan de praktische zaken rondom wijn wordt gegeven. Handig voor mensen in de horeca, maar ook veel amateurs zoeken naar die vaardigheden. Verder worden er door allerlei wijnopleiders cursussen op maat geleverd. Als een groep specifiek een onderwerp in een dag behandeld wil krijgen, zijn daar aanbieders voor.’


SDEN biedt zelf geen cursussen of opleidingen aan. Waarom zou je kiezen voor een opleiding die examens van SDEN gebruikt?

Van Meegeren: ‘SDEN is landelijk erkend als het Nederlandse exameninstituut voor wijn, bier en gedistilleerd. De opzet van SDEN-examens is zeer professioneel en transparant. Er wordt heel duidelijk aangegeven wat de examenkandidaat kan verwachten bij een examen. De zogeheten toetsmatrijzen zijn op de website terug te vinden. Vorig jaar heeft SDEN nog een audit, controle, uit laten voeren door CITO om het examenproces te laten beoordelen en verder te verbeteren.’

Van der Rijst: ‘Dat vind ik ook een groot pluspunt van SDEN: we laten ons adviseren en controleren door CITO. Toevallig heb ik net het aanbod van opleidingen- en examens in Nederland in kaart gebracht voor een artikel in het komende nummer van Perswijn (maart). Daarin komen onder andere ook de Wine & Spirit Education Trust (WSET) en de Stichting Vakbekwaamheid Horeca (SVH) -opleiders aan de orde. Kortweg de conclusie: SDEN-cursussen zijn gericht op de Nederlandse markt, WSET is internationaler, SVH mogelijk iets praktischer.’


Wat zijn jullie toekomstplannen voor SDEN?

Van Meegeren: ‘Er is toenemende concurrentie vanuit internationale wijnopleiders. Magda stipte het al even aan. Des te belangrijker is het dat SDEN een duidelijke positionering in de markt heeft: voor wie is SDEN, en wat houdt SDEN precies in? Maar ook vragen als: waarom is het een betrouwbaar, en goed exameninstituut? Samen met een aantal opleiders zijn we bezig met een communicatieplan om het merk ‘SDEN’ op een overtuigende wijze in de markt te zetten.’

Van der Rijst: ‘SDEN zelf, als onafhankelijk examenbureau waarbij de examens niet door de opleiders, maar door SDEN-examinatoren worden afgenomen, moet meer bekendheid krijgen. Die bekendheid moet uitstralen naar de opleiders. De kwaliteit van de examens staat altijd centraal. Mogelijkheden om (deels) te digitaliseren worden onderzocht.’