Je hoeft geen automonteur meer te zijn om sinds de jongste verkiezingsuitslag te weten wat een motorblok is. Er gebeurt niks als de bougies zijn vervuild. En evenmin als er geen gas wordt gegeven. Zo’n motorblok kennen we ook in de vaderlandse wijnbranche. Daarmee bedoel ik de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW). En de gasgever daar is het bestuur. Dit college heeft mij niet de eerste de beste wijnonderscheiding uitgereikt.

En dus voelde ik mij geroepen tot een dankwoord voor de geste mij de Wijnrank toe te kennen. Dat mij deze eer als inmiddels hoog bejaarde wijnoverlevende nog eens te beurt zou vallen, had ik niet verwacht. Vaker heb ik uitgesproken dat critici van de wijnbranche, die als onderzoekjournalist minder vreugdevolle zaken naar boven halen, niet bepaald de eerst geroepenen zijn om voor het hoogste branche- eerbetoon in aanmerking te komen. Juist daarom ervaar ik de toekenning óók als een compliment aan het adres van het KVNW-bestuur. Want daarmee geeft dat college er blijk van niet alleen oog te hebben voor wat er goed gaat in de branche. Het staat tevens open voor een kritische beschouwing van minder bonafide gedragingen in handel en wijneducatie die het blazoen kunnen besmetten of dat al hebben gedaan.

Verdienmodellen
Bij dat soort doorlichting hoort een andere stijl van journalistiek dan die van het verheerlijkende, gezapige allooi. En dan heb ik het over de tientallen zelfingenomen bloggers en zogeheten wijnschrijvers die als brave hendriken alleen maar op de wijnaarde zijn gekomen om hun verdienmodellen een dienst te bewijzen. Ze vermijden iedere kritische benadering. Onderzoeken zelden iets. Slikken alle wijnboodschappen voor zoete koek. Plaatsen braaf en bij voorkeur tegen betaling zogeheten persberichten waar de reclame van afdruipt. Of pluggen wekelijks wijntjes van slijters, supermarkten of importeurs in de verwachting dat de consument daar slaafs achteraan rent. Goed voor de branche? Ik denk dat de super-commerciëlen het niet zo nauw nemen met de geloofwaardigheid van al die superlatieven waarmee ze zo rijkeljk strooien. Gevorderde wijnliefhebbers doorzien al snel wat erachter steekt en kiezen terecht hun eigen weg.

Uit comfortzone
Waarachtige journalistiek distantieert zich, behalve van deze publicerende non-valeurs, nog krachtiger van wijncharlatans die zich bezighouden met prijsstunterij. Van piraten die door middel van misleiding en valse kortingsprijzen bijvoorbeeld ‘grands crus’ aanbieden die dat niet zijn en nooit zullen worden. Of aan prijsvergelijking uit het luchtledige doen omdat nergens, buiten het circuit van prijsbrekers zèlf, valt aan te tonen op welke werkelijke prijs er zoveel beweerd voordeel wordt geboden. Met dit soort onderwerpen heb ik mij, buiten internationale wijnreportages en internationale wijnjurering, ongebonden opererend bezig gehouden. De werking die daarvan uitging is in kringen van de wijnhandel en het wijnonderwijs niet onopgemerkt gebleven. En vandaag zelfs in zijn noodzaak erkend met het verlenen van deze onderscheiding. Ik spreek daarvoor mijn erkentelijkheid uit aan allen die daarmee als toekenners hebben ingestemd. Tevens hoop ik voor de toekomst dat meer media-bedieners die zich uitgeven voor wijnjournalist uit hun financiële comfortzone kruipen. En bereid zijn daar waar het mis gaat hun nek uit te steken ter wille van, zoals dat zo fraai wordt omschreven, ‘de positionering van de wijncultuur’.

Het zwakke vlees
Tot slot wil ik nog graag benadrukken- en ik heb daar eerder al enkele columns aan gewijd- dat wijnpiraterij op een effectievere manier dient te worden berecht dan tot nu toe vanuit de ‘zelfregulering’ is gebeurd. Het zwaarste ‘vonnis’ bij eerste overtreding liegt er niet om en luidt: ‘Dat mag u nooit meer doen’. Is dat even schrikken!

Aantoonbaar bedrog of misleiding verdient, vind ik, een straffere aanpak. De huidige branche-rechtspraak is te soft en kent geen harde sancties. Vindingrijke piraten zullen proberen met hun sluwe praktijken net zo lang door te gaan totdat we glasbakken tekort komen om van al die kortingsflessen af te raken. Het doet mij daarom deugd dat het KVNW-bestuur de weg heeft ingeslagen die ik eerder heb geadviseerd: klachten worden voortaan gemeld bij de Autoriteit Consument en Markt. Want al zijn die prijsbrekers dan geen lid van de koninklijke vereniging, hun gerommel veroorzaakt wel oneerlijke concurrentie. Bovendien straalt al dat gedoe negatief af op de totale wijnbranche. En die heeft al genoeg te verduren van anti-wijn-apostelen van polderlandse bodem die ons zelfs een gelimiteerd glas misgunnen. Waarom? Omdat volgen die Gezondheidsraad-betuttelaars het menselijke vlees zo zwak zou zijn. Vooral bij super-senioren zoals deze laureaat. Die volgens hooggeleerde wijnhaters halverwege de middag na een stevige slok al toetreden tot de statistiek van die 88 % CBS-gelukkigen die ons land nu telt.

Of die wijnhaters daar ook bij horen, waag ik te betwijfelen.Aan hun adres zou ik- en dit ter afsluiting- geleend van een wijze Britse collega willen zeggen: ‘You can’t buy happiness. But you can buy wine. And that’s about the same thing’.

Bron: www.wijnwijs.eu